Αγρικόλας, Γναίος Ιούλιος

(Cneius Julius Agricola, 40; – 93 μ.X.).Ρωμαίος στρατηγός, γνωστός για τις κατακτήσεις του στη Βρετανία και για τη βιογραφία που του έγραψε ο γαμπρός του, ιστοριογράφος Τάκιτος, που είχε νυμφευτεί την κόρη του Δομιτία. Ο Α. ήταν νήπιο όταν o πατέρας του, συγκλητικός, εκτελέστηκε από τον Καλιγούλα και ο μικρός Α. ανατράφηκε από τη μητέρα του Ιουλία Πόρκιλα στη Μασσαλία. Μυήθηκε στην ελληνική φιλοσοφία και διακρίθηκε ως στρατιωτικός. Μετά τον γάμο του (61 μ.Χ.) έγινε πραίτορας (68 μ.Χ.) και στον εμφύλιο πόλεμο πήρε το μέρος του Βεσπασιανού, που τον διόρισε το 70 μ.Χ. επικεφαλής της 20ής λεγεώνας του, στη Βρετανία. Όταν γύρισε στη Ρώμη το 73 μ.Χ., έγινε πατρίκιος και διορίστηκε κυβερνήτης της Ακουιτανίας, όπου έμεινε τρία χρόνια. Τo 77 μ.Χ. έγινε ύπατος και ο Βεσπασιανός τον έστειλε στη Βρετανία για να την υποτάξει τελείως. Μέσα σε επτά χρόνια o Α. μεταμόρφωσε τη χώρα σε ρωμαϊκή επαρχία και εκπολίτισε τους λαούς της. Νίκησε τους Καληδόνιους, που είχαν επικεφαλής τον Γάλγακο, και οικοδόμησε πολλά φρούρια και οχυρά σε όλη την Αγγλία και τη Σκοτία. Όταν πέθανε ο Τίτος, ο νέος αυτοκράτορας Δομιτιανός τον φθόνησε για τα κατορθώματά του και τον ανακάλεσε στη Ρώμη (85 μ.Χ.) όπου τον ανάγκασε να ζήσει αφανής και μοναχικός έως τον θάνατό του. Σύμφωνα μάλιστα με μια εκδοχή, τον δηλητηρίασε. Η βιογραφία του Τάκιτου για τον πεθερό του δημοσιεύτηκε γύρω στο 98 μ.Χ., πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του.